ديابت سومين علت مرگ و مير در ايران است . بيماري ديابت به خودي خود فرد را دچار مشكلات زيادي از جمله اختلالات كليوي ، تغذيه ايي ، اختلال بينايي ، اختلال در خونرساني اندام تحتاني ، اختلالات حسي اندام تحتاني ، مشكلات قلبي و اعصاب و انواع مشكلات ديگر ميكند كه در دراز مدت باعث مرگ فرد ميشود .

يكي از خطرناك ترين اختلالاتي كه در افراد ديابتي اتفاق مي افتد زخم پاي ديابتي است .تحقيقات نشان داده است كه  به طور كلي ميزان مرگ و مير افراد ديابتي با زخم پاي ديابتي ٢٧ درصد و در افراد بدون زخم پاي ديابتي ٦.٤ درصد است .

به طور متوسط يك فرد ديابتي كه به زخم پاي ديابتي دچار شده است ، حدودا ٣ سال جوانتر از افراد ديگري كه ديابت دارند بدون زخم پاي ديابتي ، جان خود را از دست ميدهد.

علاوه بر ارتباط ديابتيك فوت( پاي ديابتي ) با مرگ زودرس ، تحقيقات نشان داده است در افرادي كه دچار زخم پاي ديابتي هستند به دليل كاهش كيفيت زندگي ، اميد به زندگي به مدت ٦ سال كاهش مي يابد .

اين توضيحات مختصر را داديم تا شمارا از اهميت زخم پاي ديابتي با خبر سازيم ، لطفا با زخم هايي كه در افراد ديابتي إيجاد ميشوند ساده و بي تفاوت برخورد نكنيد .

زخم پاي ديابتي براي افراد ديابتي حداقل يك بار در طول عمرشان اتفاق مي افتد ، اگر به موقع و به صورت تخصصي پيگيري و اقدام به درمان نشود ، موجب قطع عضو فرد ميشود .

معرفی کلینیک

افرادی که دارای زخم های دیابتی, زخم های ناشی از جراحت و جراحی های درمان نشده هستند با مراجعه به این کلینیک می توانند تحت درمان این زخم ها قرار گیرند.
کلینیک زخم با ترکیبی از متخصصین مختلف شامل جراح عمومی, متخصص درد، متخصص مجرب زخم عضو انجمن جهانی زخم و کارشناس‌های پرستاری زخم تشکیل یافته است.

در کلینیک فوق تخصصی زخم نسخه کلیه خدمات درمانی مربوط به مشکلات

• تروما
• جزام
• زخم های بستر
• زخم پای دیابت
• زخم های عروقی
• ای بی
• زخم های ناشی از جراحی
• سوختگی
• زخم های درمان نشده

توسط متخصصین زخم انجام می پذیرد.

انواع زخم هاي ديابتي :

• زخم هاي ديابتي ايسكميك : در اين نوع زخمها علت ؛ عدم خونرساني مناسب به اندام تحتاني ميباشد كه در پي آن انتهاي عضو اندام هاي تحتاني دچار نكروز(بافت مُرده) ميشوند .

خطرناك ترين نوع زخم ديابتي كه در صورت عدم اقدام درماني به موقع و تخصصي منجر به قطع عضو ميشود ، زخم هاي ايسكميك هستند .

مشخصات و روش تشخيص زخم هاي پاي ديابتي ايسكميك :

• معمولا نوك انگشتان و پاشنه پا را درگير ميكنند .
• نكروتيك ( بافت سياه رنگ / مُرده ) هستند .
• نبض دورسال ( نبض روي پا در امتداد انگشت سوم ) بسيار ضعيف يا أصلا حس نميشود .
• اندام سرد و رنگ پريده است .
• زخم عفوني و بودار است .
• زخم پر ترشح است .
• حاشيه هاي نامنظم و غير قابل اندازه گيري زخم .

درمان :

هر نوع زخم ديابتي با علت ايسكمي يك پروتكل مشخص درماني دارد كه عملكرد غير از آن قطعا به نتيجه ي مثبت ( عدم قطع عضو ) منتهي نخواهد شد . در مثال درمانهاي غير اصولي و خارج از پروتكل بايد به درمانهاي افراد غير متخصص و شركتي اشاره كرد ؛ در اين نوع درمان ها هدف فروش يك نوع محصول خاص مي باشد كه معمولا توسط افراد غير متخصص زخم اين كار انجام ميشود ، خساراتي كه اين نوع درمانها به بار آورده اند قابل جبران نيست .

• چك نبض دورسال ( روي پا و در امتداد انگشت سوم ) : در اين مرحله با چك نبض دورسال اگر بيمار خونرساني دارد ولو ضعيف ، ميتوانيم درمان ( دبريدمان يا شست و شو و اوزون تراپي و پانسمان و يا هر نوع درمان اصولي ديگر) را شروع كنيم . در صورتي كه در اين مرحله نبض دورسال حس نشد ، بدون اينكه اقدامي به غير از شست و شو ساده ي زخم انجام دهيم ، بيمار را به يك متخصص جراح عروق معرفي ميكنيم و به بيمار ياد آوري ميكنيم كه بعد از ويزيت جراح عروق و شروع درمان عروقي ، براي ادامه درمان زخم به ما مراجعه كند .
• چك آزمايشات لازم جهت بررسي ميزان عفونت زخم ؛ اين كار همزمان با شروع درمان زخم شروع ميشود .

در صورتي كه آزمايشات عفوني بيمار مثبت بود ، بيمار را به يك متخصص عفوني معرفي كرده و از او ميخواهيم درمان سيستميك عفوني را همزمان با درمان زخم ادامه دهد .

• در صورتي كه زخم مدت زيادي قبل از مراجعه باز بوده و استخوان عضو اسكپوز ( بدون روكش و برهنه) بوده است ، حتما بيمار را به يك متخصص ارتوپدي معرفي كرده جهت بررسي استئوميليت .
• در صورتي كه عضو دچار دفورميتي (پاي شاركوت ، هالوكس والگوس و ...) باشد ، حتما بيمار را به يك متخصص ارتوپدي معرفي ميكنيم .
• دبريدمان و اقدامات درماني مناسب زخم را انجام ميدهيم .
• هرگز از بانداژ كشي براي پاي ديابتي با علت ايسكمي استفاده نميكنيم .
• با كنترل قند و عفونت درمان زخم را ادامه مي دهيم .

• زخم هاي ديابتي نروپاتيك : در اين نوع زخم علت ، اختلال در حس (درد،حرارت،فشار) مي باشد . به اين صورت كه بيمار حس اندام را از دست داده و در مواجهه با فشار (كفش) إحساس ناخوش آيندي ندارد و بنابراين طي مدت زمان كوتاهي عضو دچار زخم شده . در مثال ديگه بيمار عضو خود را به وسايل گرمايشي چسبانده (درخواب) بدون آنكه متوجه سوختگي عضو شود .

مشخصات و روش تشخيص زخم هاي ديابتي با علت نروپاتيك :

• معمولا قاعده و كف پا را درگير ميكنند .
• شكل ظاهري شبيه پينه (كالوس ) دارند .
• خشك ،سفت و بدون ترشح هستند .
• گاها بودار و عفوني ميشوند .
• حاشيه هاي زخم منظم و قابل اندازه گيري است .
• پوست اطراف زخم شكننده و براق و خشك است .

درمان

• تی سی سی

در زخم هاي ديابتي با علت نروپاتيك ، درمان گلدن استاندارد جهاني تی سی سی يكي از أنواع گچ گيري است كه جهت آف لودینگ  (برداشتن فشار از ناحيه ) عضو انجام ميشود .

• دبريدمان شارپ (با تيغ جراحي ) كالوس (پينه ي خشك و سفت زخم ) .
• آزمايشات عفوني ،قند، اوره و كراتينين كليه و ارجاع بيمار به يك متخصص عفوني ، پيگيري درمان سيستميك عفوني همزمان با درمان زخم.
• بي حركتي عضو درگير جهت كاهش فشار بروي زخم .
• با كنترل قند و عفونت درمان زخم را ادامه ميدهيم .

• زخم هاي ديابتي نروايسكيمك : در اين نوع زخمها علت اختلال در خونرساني و همزمان اختلال حسي عضو ميباشد كه منجر به زخم هاي مركب ايسكمي و نروپاتي ميشود .

در تشخيص زخم هاي نروايسكميك تخصص و دقت بيشتري نياد است زيرا كه درمان درست نيازمند تشخيص درست است .

تشخيص :

• قاعده يا انگشتان پا را درگير ميكند .
• پرترشح و بودار است .
• نبض دورسال عضو حس نميشود يا ضعيف است .
• كالوس در زخم ديده ميشود .
• عضو رنگ پريده و سرد است .
• عفونت در زخم مشهود است .

درمان :

• در صورت عدم وجود يا ضعيف بودن نبض دورسال ، ارجاع بيمار به يك متخصص جراح عروق .
• چك آزمايشات عفوني، قند ، اوره و كراتينين كليه
• دبريدمان زخم از بافت نكروز يا كالوس خشك و سفت
• هرگز در زخم هاي نروايسكميك از تی سی سی استفاده نميكنيم .
• انتخاب درمان مناسب ( اوزون تراپي ، هايپرباريك ، پی آر پی ، لارو درماني ، لايت تراپي ، وكيوم درماني ، پانسمانهاي بيولوژيك يا سنتتيك ، پانسمانهاي نقره و نانو و ... ) بر أساس نوع زخم بعد از دبريدمان .
• مشاوره ارتوپدي جهت بررسي استئوميليت ( عفونت استخوان ) .